De Agusta-affaire is een van de grootste politieke en financiële schandalen in de recente geschiedenis van België. Deze corruptieaffaire, die in het begin van de jaren ’90 aan het licht kwam, heeft het Belgische politieke landschap grondig door elkaar geschud en leidde tot de val van verschillende politieke leiders.

De oorsprong van de zaak

De Agusta-affaire vond zijn oorsprong in de Belgische defensieaankoop van 46 Agusta A.109 gevechtshelikopters in 1988. Tegelijkertijd werd in 1989 een contract voor de elektronische modernisering van de F-16 gevechtsvliegtuigen van de Belgische luchtmacht toegekend aan Électronique Serge Dassault. Deze twee wapencontracten vormen de kern van het schandaal.

De ontdekking van het schandaal

De zaak kwam onverwacht aan het licht door de onderzoekseenheid die werkt aan de moord op André Cools, een Belgisch politicus. Een huiszoeking in het Belgische hoofdkantoor van de Italiaanse groep Agusta en bij zijn officiële lobbyist bracht het bestaan aan het licht van steekpenningen betaald aan Belgische politici.

De politieke gevolgen

Het schandaal escaleerde snel en er waren een aantal prominente politici bij betrokken, vooral van de Socialistische Partij (PS) en de Socialistische Partij (SP). Onder de meest prominente figuren die bij de affaire betrokken waren, bevonden zich :

• Willy Claes (SP), destijds secretaris-generaal van de NAVO
• Guy Coëme (PS), voormalig minister van Defensie
• Guy Spitaels (PS), voormalig voorzitter van de PS
• Frank Vandenbroucke (SP), minister van Buitenlandse Zaken

Deze onthullingen hebben geleid tot een reeks ontslagnemingen en hebben het Belgische politieke landschap grondig door elkaar geschud.

Veroordelingen

Op 23 december 1998 deed het Belgische Hof van Cassatie uitspraak in een aantal veroordelingen . Onder de belangrijkste veroordelingen :

• Willy Claes: 3 jaar voorwaardelijke gevangenisstraf, 60.000 F boete en 5 jaar verbod om een openbaar ambt te bekleden
• Guy Coëme: 2 jaar voorwaardelijke gevangenisstraf, 60.000 F boete en 5 jaar verbod om een openbaar ambt te bekleden
• Guy Spitaels: 2 jaar voorwaardelijke gevangenisstraf en 5 jaar verbod om een openbaar ambt uit te oefenen

De Franse industrieel Serge Dassault kreeg ook een voorwaardelijke gevangenisstraf van 2 jaar en een boete van 60.000 FF.

Juridische gevolgen

In 1999 dienden zeven van de beklaagden een verzoekschrift in bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, waarin zij de voor het Hof van Cassatie gevolgde procedure aanvochten . Het Hof deed uitspraak in 2007 en oordeelde dat artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens niet was geschonden in het geval van de ministers, maar erkende een schending in het geval van de andere niet-ministeriële aanvragers..

Impact op lange termijn

De Agusta-affaire heeft een blijvende impact gehad op de Belgische politiek. Het leidde tot een aanzienlijk verlies van vertrouwen in de politieke klasse en voedde het publieke cynisme over de instellingen. Totbesluit blijft de Agusta-affaire een van de grootste corruptieschandalen in de Belgische politieke geschiedenis. Tot besluit blijft de Agusta-affaire een van de grootste corruptieschandalen in de Belgische politieke geschiedenis. Het maakte niet alleen een einde aan de carrière van verschillende invloedrijke politici, maar leidde ook tot een grondige herwaardering van de politieke praktijken en controlemechanismen in België.