Er was eens, in 2016, een klein Gallisch – sorry, Waals – dorp dat dapper weerstand bood tegen de invasie van een enorm rijk. Geen toverdrank hier, maar een trans-Atlantisch handelsakkoord, het beroemde CETA, tussen de Europese Unie en Canada. Een van de grootste economische deals van de afgelopen decennia, zo lijkt het. Maar deze papieren reus heeft een geduchte tegenstander gevonden in Paul Magnette, de Waalse minister-president, met zijn kartonnen schild van “regionale democratie”. We zagen hem al als een moderne Obelix, die zijn kleine landbouwvelden dapper verdedigde tegen de Canadese hordes.

De held waarvan we niet wisten dat we hem nodig hadden

Het begon allemaal in oktober 2016, toen Magnette, gekleed in zijn mooiste politieke superheldenkostuum, besloot om CETA te blokkeren. Hij oordeelde dat dit akkoord onze boeren dreigde te verdrinken onder tonnen Canadees rundvlees gevuld met steroïden (of bijna). “We gaan op geen enkele manier toegeven aan ongebreidelde globalisering,” roept hij, als een moderne ridder. Maar in plaats van met een zwaard zwaait hij met… een document van 1600 pagina’s vol onbegrijpelijke clausules over internationale handel. Niet glamoureus, maar effectief.

We herinneren ons vooral het surrealistische moment waarop Chrystia Freeland, de Canadese minister van Internationale Handel, met tranen in haar ogen uit de onderhandelingen kwam. “België, en Wallonië in het bijzonder, is niet in staat om de overeenkomst te ondertekenen”, zei ze met trillende stem. Camera’s van over de hele wereld legden deze scène vast, waardig aan de grootste Griekse tragedies. Maar, spoiler alert: we zouden later te weten komen dat haar tranen niet bepaald het resultaat waren van een diepe diplomatieke teleurstelling, maar eerder van een mooie publiciteitsstunt. Freeland zou een paar jaar later toegeven dat de tranen een beetje geforceerd waren, om indruk te maken. Wie zei dat er in de politiek geen drama was?

Wat nu? Een dorp dat nog overeind staat?

Ah, de grote vraag! Na wat gerammel in de wandelgangen van Brussel en Ottawa kregen Paul Magnette en Wallonië inderdaad een paar aanpassingen in de overeenkomst, zoals: “Ik beloof dat jullie je kazen in Canada mogen verkopen en we zullen proberen jullie kleine boerderijen niet te veel te verstoren”. De ondertekening vond uiteindelijk plaats en iedereen ging naar huis. Magnette wordt geprezen als de redder van de kleine producenten, de grootste vijand van de multinationals. Maar wat is er echt veranderd?

Spoiler (nog één): niet veel. Ja, Wallonië schudde Europa een paar dagen wakker, ja, het stond op tegen de rest van het continent. Maar acht jaar later is CETA een feit… gedeeltelijk. De overeenkomst is nog steeds niet volledig geratificeerd en de beroemde angsten over de invasie van Canadees rundvlees? Nou, die zijn niet echt bewaarheid. In feite is de export tussen Europa en Canada tussen 2017 en 2022 slechts met 0,7% gestegen. Niet echt de economische apocalyps die ons was voorspeld.

Van politieke show tot realiteit: een gemengd record

Dus wat is het nut van dit alles? Het is waar dat Magnette zijn politieke statuur heeft versterkt. Hij staat nu immers aan het hoofd van de Belgische Socialistische Partij en wordt beschouwd als een belangrijke stem van Europees links. Maar de Waalse boeren hebben geen revolutie in hun dagelijks leven gezien. Wat een epische strijd tegen de globalisering leek te worden, bleek… nou ja, een beetje een druppel op een gloeiende plaat. Hoewel Wallonië een goed gevecht leverde, raakte de beroemde ‘David tegen Goliath’ snel op stoom.

Conclusie: Zullen we nog een ritje maken?

Uiteindelijk herinnert deze aflevering ons eraan dat politiek soms net een groot theater is waarin iedereen zijn rol perfect speelt. Paul Magnette van zijn kant speelde perfect de kaart van de verdediger van de kleine man tegen de grote man. De tranen van Freeland? Een mooi speciaal effect. En wij, de toeschouwers, keken naar deze fascinerende show… voordat we ons realiseerden dat het allemaal een goed georkestreerde voorstelling was.

CETA vordert vandaag rustig, zonder veel golven te veroorzaken. De velden van Wallonië staan nog overeind, de kazen vloeien nog en het Canadese vee is onze stallen niet binnengevallen. Kortom, een goede politieke PR-stunt, dat zeker. Maar waarvoor uiteindelijk? Vooral voor de camera’s, zo lijkt het.